
Voor recht, rechtvaardigheid en Camus
Liber Amicorum Bernard Hubeau
Op 1 oktober 2018 ging Bernard Hubeau op emeritaat. De Universiteit Antwerpen huldigde hem op 21 november 2018 met een academische viering en dit Liber Amicorum.
Dit boek is gestructureerd op basis van de specifieke speerpunten van het wetenschappelijk onderzoek en professionele leven van Bernard. Alle auteurs werden uitgenodigd om hun publicatie te situeren binnen één van de volgende speerpunten:
- de zwakke rechtsgebruiker
- rechtssociologie en de toegang tot het recht
- ruimtelijke ordening en het recht op wonen
- klachtenbehandeling en ombudswerk
Liber Amicorum Bernard Hubeau
Op 1 oktober 2018 ging Bernard Hubeau op emeritaat. De Universiteit Antwerpen huldigde hem op 21 november 2018 met een academische viering en dit Liber Amicorum.
Dit boek is gestructureerd op basis van de specifieke speerpunten van het wetenschappelijk onderzoek en professionele leven van Bernard. Alle auteurs werden uitgenodigd om hun publicatie te situeren binnen één van de volgende speerpunten:
- de zwakke rechtsgebruiker
- rechtssociologie en de toegang tot het recht
- ruimtelijke ordening en het recht op wonen
- klachtenbehandeling en ombudswerk
Inhoudstafel
Woord vooraf
Rik CARTON
Over Bernard Hubeau
Jean VAN HOUTTE & Steven GIBENS
Bernard Hubeau als rechtssocioloog
DE ZWAKKE RECHTSGEBRUIKER
Dirk COLLIER
Suum cuique. De rechtsstaat op zoek naar zijn grondslagen
Maria BOUVERNE-DE BIE
De constructie van de zwakke rechtsgebruiker. Over de relatie tussen sociaal werk, recht en pedagogiek
Helma DE SMEDT & Jan VRANKEN
Van armentafels en voedselbanken: nil novi sub sole?
Han ENTZINGER
De vicieuze cirkel van juridische achterstelling en maatschappelijke achterstand
Jacques FIERENS & Françoise DE BOE
Responsabilité publique et engagements privés face aux pauvres
Steven GIBENS
Met klare juridische taal komt de burger eindelijk op verhaal!
Luc GOOSSENS
Sociaaldemocratie in tijden van armoede, ongelijke kansen, klimaatdreiging en internationale spanning. Een essay
Dirk VANHEULE
De valse illusies van het verblijfsrecht
RECHTSSOCIOLOGIE EN DE TOEGANG TOT HET RECHT
Leny DE GROOT-VAN LEEUWEN
Toegang tot de rechter: een elegie
Eric LANCKSWEERDT
Naar meer ethische vorming tijdens de rechtenopleiding
Albert MARTENS
Amicus curiae en voorvechter
Johan MEEUSEN
De "ruimte van vrijheid, veiligheid en recht" en de "justitiële samenwerking in bur-gerlijke zaken" in de Europese Unie: pleidooi voor een beter verdragsrechtelijk kader
Bert NIEMEIJER
Juristen opleiden voor hun maatschappelijke opdracht: recht dienstbaar maken aan de samenleving
Patricia POPELIER
De toegang van de burger tot de wet in dertig stappen
Stefan RUTTEN
Waar de (tweedelijns) juridische bijstand ophoudt en financiële drempels de toegang tot de rechter voor de lagere middenklasse beperken: maatregelen ter verbreding van de toegang tot de rechter voor de lagere middenklasse
Ashley TERLOUW
De zaak Garib en het belang van empirie voor de rechtspraak
RUIMTELIJKE ORDENING EN HET RECHT OP WONEN
Leen ACKAERT & Bruno VANOBBERGEN
Het woonbeleid vanuit de ogen van het kind en de rechten van kinderen
Nicolas BERNARD
Habitat léger : un essai de définition
Maarten DAMBRE
Het Vlaams Woninghuurdecreet in het licht van het grondrecht op wonen
Pascal DE DECKER
"De overheid wil dat we een huis kopen". Over de baksteen in de Vlaamse magen
Filip DE PRETER
Alternatieve woonvormen en de ruimtelijke ordening
Nico MOONS
De landed commons en het recht
Ingrid OPDEBEEK
Het onpartijdigheidsbeginsel in het omgevingsrecht. Over Gecoro’s, Uplace, ‘t Fornuis, de "paaitaks" en andere dozen van Pandora
Sigrid PAUWELS & Esther VAN ZIMMEREN
Duurzaam ruimtegebruik als motor voor juridische innovatie, een kritisch perspectief gebaseerd op de "Adaptive Law"-theorie
Aloïs VAN OEVELEN
Onderhuur in het woninghuurrecht
Wouter VANDENHOLE
Naar een recht op duurzaam wonen
Wolfgang VANDEVYVERE
Een betonstop: wat mag dat kosten, en wie zal dat betalen?
Over de planschaderegeling en de zoektocht naar evenwicht tussen collectief en individueel belang
Tom VANDROMME, Diederik VERMEIR en Nicolas CARETTE
De invulling van de gewestelijke bevoegdheden inzake woninghuur door het Vlaamse en Brusselse Gewest: woningkwaliteit en woonzekerheid
Guy VLOEBERGH
Ups and downs tijdens veertig jaar werken aan betaalbaar wonen en aan een goede ruimtelijke ordening
Sien WINTERS
In vogelvlucht over 30 jaar sociale huisvesting
KLACHTENBEHANDELING EN OMBUD
Daniël CUYPERS
Klokkenluiders: effectieve rechtsbescherming of niet?
Marc HERTOGH
Waarom is de ombudsman nog geen vertrouwensman? Rechtssociologische aantekeningen bij Hubeaus analyse van het mattheuseffect
Edward JANSSENS
Positie van de klager in de tuchtprocedure van advocaten
Frank MOULAERT
Les Justes – Bernard le Juste
Jean VAN HOUTTE
Over de rol van de stafhouder in het tuchtprocesrecht
Gudrun VANDE WALLE
De ambtenaar als melder van integriteitsschendingen
Bart WEEKERS, Erwin JANSSENS & Annemarie HANSELAER
Billijkheid via de ombudsman
Curriculum Vitae Bernard Hubeau
Selectieve bibliografie Bernard Hubeau
Lijst van intekenaars
Filip De Preter maakt deel uit van de Regulatory Practice Group bij Liedekerke Wolters Waelbroeck Kirkpatrick . Hij legt zich voornamelijk toe op ruimtelijke ordening en vergunningen. Hij adviseert zijn cliënten en staat hen bij in procedures voor rechtbanken en administratieve overheden. Hij heeft specifieke expertise op het gebied van natuurbeschermingsrecht. Hij adviseert zowel vastgoedpromotoren als -ontwikkelaars, overheden en particulieren.
Filip is licentiaat in de rechten van de Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven 1997) en behaalde een postgraduaat in recht en beheer van informatie en communicatietechnologie aan de Facultés Universitaires Notre Dame de la Paix in Namen (FUNDP 1998).
Wolfgang Vandevyvere is werkzaam bij de faculteit van architectuur bij KU Leuven.
Bart Weekers is sedert 20 september 2010 en nog tot 2022 Vlaams ombudsman. Hij heeft rechten gestudeerd (Namen en Leuven) en communicatie (Luik). Vooraleer Bart ombudsman werd, werkte hij 10 jaar als auditeur in de Raad van State.
Bij het aanvaarden van de verlenging van zijn mandaat in 2016, verklaarde hij mee te willen zorgen voor een omgang tussen burger en bestuur waarbij er ruimte is voor verzoening van redelijke standpunten. De ombudsman kondigde aan zich scherper te profileren als bemiddelaar van de Vlaamse overheid met verdiepte werkmethoden en ruimere reikwijdte.
Ingrid Opdebeek promoveerde in 1991 aan de Universiteit Antwerpen tot doctor in rechten met een proefschrift getiteld ‘Rechtsbescherming tegen het stilzitten van het bestuur’ en bekroond met de prijs van het Belgisch Instituut voor Bestuurswetenschappen. Zij is thans gewoon hoogleraar Bestuursrecht aan de Universiteit Antwerpen. Zij doceerde tevens aan de Vrije Universiteit Brussel en, in het kader van de haar toegekende Franqui-leerstoel, aan de Universiteit Hasselt. Haar onderzoek focust op beginselen van behoorlijk bestuur, rechtsbescherming tegen de overheid, handhaving en tuchtrecht tegenover ambtenaren. Zij is tevens advocaat aan de balie te Antwerpen.
Dirk Vanheule is full professor of constitutional and administrative law at the Faculty of Law at the University of Antwerp. He is member of the Research Group Government & Law and chairperson of the Centre for Migration and Intercultural Studies (CeMIS) at the University of Antwerp. From 2012 to 2018 he served as dean of the Faculty of Law.
His teaching and research interests include constitutional law, public procedural law and migration and asylum law. He is also member of the Ghent Bar.
Patricia Popelier is professor grondwettelijk recht aan de UAntwerpen, woordvoerder van de onderzoeksgroep Overheid en Recht, senior research fellow aan de Universiteit van Kent, Centre for Federal Studies, en copromotor van het interdisciplinaire Centre of Excellence GOVTRUST. Ze is tevens vice-voorzitter van de International Association of Legislation. Haar publicaties hebben voornamelijk betrekking op federalisme, constitutionele principes, de kwaliteit van wetgeving, en grondwettelijke toetsing.
Maarten Dambre promoveerde op 16 september 2008 tot doctor in de rechten met een proefschrift onder de titel "Contractvrijheid en rechtsdwang bij de bepaling van de kostprijs van de huur van onroerende goederen. Een analyse van de financiële verbintenissen van de huurder met voorstellen tot legislatieve verbetering."
Hij behaalde op 9 juli 1986, met grote onderscheiding, het diploma van licentiaat in de rechten aan de Universiteit Gent. Hij is vanaf 1 oktober 1986 advocaat aan de balie te Gent. Mr. Frans Baert was zijn patroon. Na de stage was hij in 1992 één van de oprichters van de advocatenassociatie Frans Baert & Vennoten CVBA.
Als advocaat behandelt hij voornamelijk handelsrechtelijke zaken, met inbegrip van handelscontracten (agentuur, franchising, concessie), en zaken van financieel recht en contractenrecht, hoofdzakelijk handelshuur, koop-verkoop en aanneming (bouwrecht). Hij heeft zich diepgaand in deze materie gespecialiseerd, zoals blijkt uit zijn universitaire loopbaan en zijn publicaties in deze rechtsgebieden.
Vanaf 1 oktober 1987 is hij verbonden als assistent aan de Universiteit Gent, eerst bij het Seminarie voor Handels- en Vennootschapsrecht, vanaf 1 oktober 1993 als praktijkassistent bij het Instituut voor Contracten- en Verzekeringsrecht en vanaf 1 oktober 2001 bij de Vakgroep Burgerlijk Recht, nu Centrum Verbintenissenrecht. Met ingang van 1 oktober 1997 werd hij bevorderd tot praktijklector. Op 16 september 2011 werd hij aangesteld als docent Bijzondere Overeenkomsten en Vastgoedrecht.
Als specialist ter zake was hij lid van de Bijzondere Commissie voor evaluatie van de gevolgen van de wet van 20 februari 1991 houdende wijziging en aanvulling van de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek inzake huishuur (Ministerie van Justitie) en lid van de Commissie voor evaluatie van de wet van 12 juni 1991 betreffende het consumentenkrediet (Ministerie van Economische Zaken).
Hij werd op 13 juni 2006 als specialist gehoord op de hoorzitting van de Commissie belast met de problemen inzake handels- en economisch recht van de Kamer van Volksvertegenwoordigers i.v.m. het wetsvoorstel doc. 51-0122/001 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek, wat de intresten en schadebedingen bij contractuele wanuitvoering betreft.
Hij werd op 2 juli 2013uitgenodigd als spreker op de hoorzitting van de Commissie Justitie van de Senaat i.v.m. het wetsvoorstel tot oprichting van een huurgarantiefonds. In de loop van 2013-2014 nam hij deel aan de werkzaamheden van de begeleidingsgroep private verhuring (Wonen Vlaanderen) die de regionalisering van grote delen van het huurrecht ten gevolge van de zesde staatshervorming heeft voorbereid; hij was voorzitter van de werkgroepen “contractuele aspecten” en “woningkwaliteit” die de bepalingen van de woninghuurwet hebben geëvalueerd.
Maarten Dambre is hoofdredacteur van de geannoteerde reeks wetboeken van die Keure (Burgerlijk Wetboek, Burgerlijk Wetboek - Bijzondere wetgeving, Handelsrecht) en is lid van de kernredactie van het Tijdschrift voor Bouwrecht en Onroerend Goed (TBO). Hij is lid van de redactie van het Tijdschrift voor Belgisch Burgerlijk Recht, het Nieuw Juridisch Weekblad, het Tijdschrift voor de Vrederechters en het Tijdschrift Huurrecht.
Maarten Dambre is editor en coauteur van een boek over Handelshuur, auteur van boeken over de Huurprijs en het Consumentenkrediet en coauteur van enkele juridische handboeken op het gebied van het huurrecht (algemeen huurrecht, woninghuur en handelshuur), schreef bijdragen voor diverse juridische verzamelwerken en publiceerde in tal van juridische tijdschriften.
Hij hield verschillende referaten op congressen en studiedagen, o.a. over Consumentenkrediet (UCL 1991, UIA 1992 en Brussel 1996), Woninghuur (UGent 1991 en 1997 en KUL 1991 en 1997), Hypothecair krediet (Antwerpen 1992), de Grondwettelijke erkenning van het recht op huisvesting (Schoordijk Instituut KUB Tilburg 1995), de Handelsagentuurovereenkomst (Universiteit Gent 1995), de Bescherming van de consument in de kredietsector (UGent 1997), Krediet aan en schuldenlast van gezinnen (Ministerie van Justitie, opleiding voor magistraten, 1998), Woningkwaliteitsregelingen (UGent en UIA1999, balie Gent 2000), Actuele ontwikkelingen inzake algemeen huurrecht, woninghuur en handelshuur” (UGent 2003), Knelpunten contractenrecht – Huur, (KUL en KULAK 2003), de Antidiscriminatiewet en het huurrecht (UGent 2003), Actuele ontwikkelingen inzake koop-verkoop van onroerende goederen” (UGent 2005), Algemeen huurrecht (UGent 2005), Dienstenprestaties (UGent 2010), Verkoop van onroerende goederen (UGent 2011), Handelshuur (UGent 2012) en Aansprakelijkheid van aannemer en architect voor de gebrekkige uitvoering van bouwwerken (UGent 2014).
Aloïs Van Oevelen was na de voltooiing van zijn rechtenstudie (KU Leuven, 1975) eerst advocaat bij de balie te Antwerpen (1975-1977) en nadien assistent aan het departement rechten van de Universiteit Antwerpen (1977-1984), waar hij in 1984 promoveerde tot doctor in de rechten op een proefschrift over "De overheidsaansprakelijkheid voor het optreden van de rechterlijke macht" . Dit proefschrift werd bekroond met de Prijs van het Belgisch Instituut voor Bestuurswetenschappen 1985 en met de Fernand Collin-Prijs 1988.
In 1984 werd hij aan de Universiteit Antwerpen benoemd tot docent, nadien tot hoofddocent (1992) en vervolgens hoogleraar (1994) en gewoon hoogleraar (1997). Aan de Faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen doceert hij thans "Verbintenissenrecht" (tweede bachelor), "Bijzondere overeenkomsten" (derde bachelor) en "Grondige studie verbintenissen- en overeenkomstenrecht" (master).
Aan het Departement en de Faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen oefende hij verschillende beleidsfuncties uit, waaronder die van academisch secretaris (1984-1987), voorzitter van de curriculumcommissie (1993-1997), facultaire coördinator van de onderwijsvisitatie rechten (1995-1996), departements- en faculteitsvoorzitter (1997-2001) en co-voorzitter van het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR) (2001-2012). Thans is hij onderzoeksleider van de onderzoeksgroep “Rechtshandhaving” (sinds 2009) en voorzitter van de examencommissie van de masteropleiding in de rechten (sinds 2006). Aan de Universiteit Antwerpen is hij voorzitter van de Werkgroep Postacademische Vorming (sinds 2005).
Hij publiceerde verschillende boeken en talrijke wetenschappelijke bijdragen over diverse onderwerpen in de domeinen van het algemeen verbintenissenrecht, het aansprakelijkheidsrecht en de bijzondere overeenkomsten.
Sinds 1994 is hij lid van de redactie van het “Rechtskundig Weekblad”. Sedert 1 september 1998 is hij hoofdredacteur.
Françoise De Boe, service de lutte contre la pauvreté, la précarité et l’exclusion sociale.
Jacques Fierens est avocat au barreau de Bruxelles, professeur extraordinaire émérite de l’Université de Namur et professeur émérite de l’Université catholique de Louvain, Chargé de cours honoraire de l’Université de Liège
Tom Vandromme is post-doc. navorser Universiteit Antwerpen.