Wie carnaval zegt, zegt feest met alles erop en eraan. Toeters en bellen, verkleedkostuums, praalwagens en maskers. Alle middelen worden ingezet! 🎭🎉🥳 Van Aalst tot Rio de Janeiro, overal ter wereld vieren we uitbundig feest. Maar weet jij hoe carnaval is ontstaan?

Geschiedenis van carnaval

Carnaval was oorspronkelijk een heidens volksfeest om het begin van de lente te vieren. Het keerde alle rollen binnen de samenleving om: ondergeschikten kregen meer vrijheid en macht, vrouwen en mannen waren gelijk enzovoort. Uitbundigheid stond centraal en normen voor gewenst gedrag werden volledig opgeschort.

De traditie van carnaval gaat terug tot ver in de prehistorie. De manier waarop mensen toen feestvierden leek al sterk op hoe wij dat tegenwoordig doen. Zo droegen ze maskers, enerzijds om hun overleden voorouders te eren en anderzijds om de winter sneller te beëindigen. Een belangrijk feest bij de Romeinen was bijvoorbeeld dat van de saturnaliën, ter ere van de god Saturnus. De slaven kregen die dag meer vrijheid, er waren eet- en drinkpartijen en er dook zelfs een figuur op die gelijkenissen vertoont met de huidige Prins Carnaval.

Vanaf de late oudheid kende het christendom een sterke groei. De christenen wilden de heidense gewoonten onderdrukken, maar slaagden daar niet in. Uiteindelijk werden de carnavalsfeesten erkend en kregen ze een eigen plekje binnen de christelijke liturgie tijdens het Concilie van Benevento (1091). Carnaval werd dé gelegenheid om nog eens helemaal uit de bol te gaan voor de vastentijd van 40 dagen. Dankzij de goedkeuring van de kerk won het feest alsmaar aan belang in Europa, vooral in de grote steden van Italië.

Maar tijdens de reformatie kreeg de carnavalviering opnieuw te kampen met verzet, dit keer van de protestanten. Zij vonden dat de feesten geen zinvolle functie hadden en de "echte" christelijke feesten, zoals Kerstmis en Pasen, alleen maar verzwakten. Tijdens het Concilie van Trente (1545-1563) werden de vieringen vervolgens grotendeels verbannen uit de christelijke liturgie. 

Pas wanneer het katholicisme opnieuw domineerde in de 19e eeuw werd carnaval nieuw leven ingeblazen. Vanaf dan begon het feest telkens meer te lijken op hoe we het nu kennen.

Janus: inspiratie voor de les geschiedenis

Janus is een actieve methode geschiedenis voor het secundair onderwijs. Janus is er voor de 1e graad A-stroom en de 2e en 3e graad ASO, TSO en KSO. Activerend werken staat voorop: rollenspellen, alternatieve werkvormen zoals hoekenwerk, begeleid zelfstandig werken ... Janus laat de leerlingen geschiedenis beleven.

ONTDEK JANUS »