Week van het Nederlands
Van 28 september tot 5 oktober 2024 is het tijd om de puntjes op de i te zetten, dt-regels te aanbidden en ons dialect even in te ruilen voor het Standaardnederlands. De 10e editie van De Week van het Nederlands draait om alles wat ‘nieuw in het Nederlands’ is. Een thema dat wij ruim bekijken! Daarom geven we een lesidee voor elke dag om in jouw les taalinitiatie Nederlands te gebruiken. Want ook voor wie het Nederlands nieuw is in het basisonderwijs, kan Nederlands leren leuk zijn!
Dé Nederlandse taal
Of je nu een talenknobbel hebt en graag met woorden en zinnen tovert, het Nederlands je moedertaal is of net niet: voor iedereen in Vlaanderen is de Nederlandse taal belangrijk. Maar is er wel nog sprake van dé Nederlandse taal? De verschillende dialecten of iets daartussen wat we ‘tussentaal‘ noemen, maken het voor wie Nederlands leert soms wat lastiger. Op school, in de media en door autoriteiten wordt gelukkig nog steeds een gestandaardiseerde variant van het Nederlands onderwezen en gebruikt: het Standaardnederlands. Dat niet alleen in België, maar ook in Nederland, Suriname, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Die Standaardtaal is nog op te splitsen in de Standaardtaal in België, die in Nederland en die in het hele taalgebied. Tijdens de Week van het Nederlands zijn het die drie laatste varianten die onze speciale aandacht verdienen.
Elke dag nieuwe woorden leren
Ook voor de kleinsten onder ons die moeite hebben met taal of anderstalige leerlingen die voor het eerst kennis maken met het Standaardnederlands, kan Nederlands leren leuk zijn! Om dat te bewijzen delen we voor elke dag van de Week van het Nederlands een leuk voorbeeld uit onze methodes taalinitiatie Matti en Mona kleuter en Matti en Mona als tip voor in de klas.💡
28 sept | Speel met woorden
Beginnen doen we graag met de allerkleinsten! Nederlands leren start namelijk al in de kleuterklas, op een speelse en actieve manier. Zo biedt de methode Matti en Mona kleuter kleurrijke, tastbare (spel)materialen aan om te oefenen op Nederlandse woorden. Een memoryspel, kleurendraaischijf of een kleurendobbelsteen … Onze tip voor jullie is dan ook om Nederlands op veel verschillende manieren en in talrijke (spel)vormen aan te reiken!
29 sept | Kleuren en groepen
Voor kleuters is het ook handig om Nederlandse woorden in te delen in (kleuren)categorieën. Zo help je jouw kleuters beter linken te leggen tussen woorden die semantisch bij elkaar horen, tot dezelfde woordsoort behoren, antoniem of synoniem zijn van elkaar, hyperoniem (bv. voertuig) of hyponiem (bv. trein) zijn enzovoort. Ter illustratie: in onze methode Matti en Mona kleuter verdelen we woorden in vijf (kleuren)groepen: geel = wie (de juf, het kind), rood = doen (zitten, kijken naar, buiten <-> binnen), bruin = wat (de koek, het raam), paars = waar (in de boekentas, op de bank) en groen = hoe(veel) (open <-> toe, licht <-> donker, blij <-> verdrietig).
30 sept | Herkenbare thema's
Verder is het ook belangrijk om woorden uit herkenbare contexten aan te reiken. In Matti en Mona voor het 1e t.e.m. 6e leerjaar ontdekken leerlingen woorden per blok enkele thema’s uit hun leefwereld zoals bv. de school, de kleuren, de seizoenen, het weer, de kledij, de gevoelens, groenten en fruit, het vervoer en feesten zoals Kerstmis en Sinterklaas. In de kleuterklas zijn thema’s zoals opruimen, aan de knutseltafel, op de speelplaats en in de turnzaal dan weer heel herkenbaar.
1 okt | Beeldwoordenboekje
Naast het uitzicht van het woord en de uitspraak ervan, wordt een Nederlands woord ook beter verankerd als het visueel wordt voorgesteld. Het is daarom een grote aanrader om bij het aanleggen van het woordenboekje van je kleuter of leerling ook een afbeelding of illustratie van de betekenis van het woord op te slaan. Je kunt zo’n beeldwoordenboekje op papier of digitaal maken in de klas, de methode Matti en Mona zet alvast beide versies in.
2 okt | Verhalen bouwen
We haalden al aan dat anderstalige of taalarme leerlingen best kennismaken met Nederlandse woorden uit hun eigen leefwereld. Verder gaat het begrijpen en onthouden van woorden nog beter als je de woorden binnen die herkenbare context gebruikt in een specifiek verhaal. Matti en Mona kleuter zet bv. papieren en interactieve (digitale) verhaalplaten in op het platform Kabas om kleuters woorden aan te leren. Voor het lager zijn er verhaalplaten op papier, maar ook digitale klikverhalen op Kabas die je met of zonder ondertiteling (karaokestijl) kunt laten zien.
3 okt | Veel luisteren
Wie een taal wil leren, moet vier vaardigheden goed onder de knie krijgen. Twee daarvan zijn passief (lezen en luisteren), de andere twee actief (spreken en schrijven). Vooraleer een kind actief het Nederlands kan gebruiken, is het belangrijk eerst voldoende passief met de taal kennis te maken. Dat betekent veel woorden visueel leren herkennen (lezen), maar die op datzelfde moment ook auditief leren begrijpen (horen of luisteren). Lees de woorden bij het tonen van een (digitaal) (woord)beeld dus ook telkens voor of voorzie een voorleesfunctie die leerlingen zelf kunnen aanklikken.
4 okt | Woordkaarten
Een klassiek oefenmiddel om de geziene woorden te herhalen of in te oefenen, zijn woordkaarten. Maak ze kleurrijk en aantrekkelijk zodat ze je leerlingen blijven motiveren en combineer steeds het geschreven woord met een passende afbeelding. Op 4 oktober is het ook bijzonder leuk om de woordkaarten af te stemmen op Werelddierendag! Met Matti en Mona ontdekken leerlingen tijdens het thema dieren woorden zoals zebra, beer en slang met woordkaarten en een beestig klikverhaal.
5 okt | Digitaal oefenen
Uit de eerdere tips maak je al op dat het loont om zowel fysiek op papier Nederlands te oefenen als digitaal. Op het platform Kabas bieden de methodes van Matti en Mona heel wat verschillende digitale oefeningen aan om samen met de klas of individueel als leerling te maken, zoals woordenschatoefeningen en een digitale memory.
Deel je favoriete woorden
En zo heb je al een hele week gevuld met verschillende activiteiten rond Nederlands! Op het einde van de week heeft je klas weer heel wat Nederlandse woorden bijgeleerd. Zijn er favorieten? Doe een peiling in de klas als slotactiviteit. Laat jullie winnende lievelingswoord zeker weten vóór 5 oktober op onze Facebook-pagina of op Instagram, en wie weet win jij wel gratis materiaal van Matti en Mona voor jouw klas!
Gratis ontdekpakket
Benieuwd naar meer van taalinitiatie Nederlands met Matti en Mona kleuter of Matti en Mona? Laat je contactgegevens na en we bezorgen je graag een gratis ontdekpakket op school.