die Keure Educatief

JANUS

Erfgoeddag is "Beestig!"

De eerste zondag na de paasvakantie staat zoals altijd in teken van Erfgoeddag. Dit jaar zetten we de bijtjes in de bloemetjes en heeft elk diertje zijn pleziertje, want met het thema “Beestig!” blijft geen hond achter. Ontdek hier enkele weetjes over dieren doorheen de geschiedenis. 

Paarden in WO II

Wie denkt aan oorlog, denkt misschien aan tanks en andere grote voertuigen. Maar in de Tweede Wereldoorlog was dat toch niet zo vanzelfsprekend. Door de grote tekorten aan grondstoffen om de voertuigen te bouwen en het tekort aan brandstof om de wagens te laten rijden, was het Duitse leger aangewezen op een ander vervoersmiddel: het paard. De dieren droegen zwaar materiaal op hun rug en gingen mee in de strijd. Tijdens de oorlog gebruikte Duitsland maar liefst 2,6 miljoen paarden. Jammer genoeg sneuvelde het overgrote deel daarvan ook aan de gevolgen van de oorlog. Enkel de Sovjet-Unie zette nog meer paarden in (3,5 miljoen!). De andere landen schakelden er veel minder in, daar lagen de aantallen eerder rond de 100.000.

Honden in de ruimte

In november 1957 werd Laika het eerste levende wezen dat een baan rond de aarde levend volbracht. Met het Russische ruimtetoestel, de Spoetnik 2, werd ze de ruimte in gestuurd. Hoewel de Russische wetenschappers wel opperden dat het de bedoeling was om Laika levend en wel terug naar aarde te brengen, stond de wetenschap toen nog niet zo ver om dat tot een goed einde te brengen. Jammer genoeg overleed Laika, vermoedelijk tussen vijf en zeven uur na de lancering van het ruimtetoestel. Ze slaagde er wel in om bijna 4 rondjes rond de aarde te maken. Drie jaar later was het de beurt aan Belka en Strelka, twee andere Russische honden, om de ruimte te ontdekken. Zij brachten maar liefst 27 uur door in de ruimte, en keerden bovendien veilig en wel terug naar de aarde! Strelka kreeg nadien zelfs nog zes puppies, waarvan eentje werd weggeschonken aan John F. Kennedy. Hij noemde de pups van de ruimtehond al lachend “pupniks”, knipogend naar de Spoetniks waarmee de honden hun heroïsche ruimtereis maakten.

Duiven in de postkamer

Al tijdens de oudheid bezorgden duiven de post van de Grieken en Romeinen. Met een klein papiertje dat rond de poot van de duif werd gebonden, vlogen de beestjes rond. De duiven kunnen tot honderden kilometers ver meegenomen worden op reizen. Door hun fenomenale oriëntatievermogen vinden ze steeds de weg naar hun oorspronkelijk nest. Zelfs na de uitvinding van de telegraaf en andere communicatiemethodes vele jaren later, bleven postduiven op sommige plaatsen trouw in dienst. In 1870 vloog een duif van Perpignan in Frankrijk naar Brussel in amper 10 uur. Om je een idee te geven: met de auto doe je daar minstens 12 uur over. Ten slotte is de inzet van postduiven recenter dan men zou denken. Tot 2008 gebruikte de politie in Odisha, India, de dieren nog voor het overbrengen van bepaalde boodschappen. 

Zwanen in Brugge

Sinds de 15e eeuw moeten er volgens de legende altijd 52 zwanen rondzwemmen op de Brugse reien, maar waarom? Keizer Maximiliaan van Oostenrijk en de Bruggelingen kenden een woelige relatie. Hij hief enorm hoge belastingen om zijn oorlogen te financieren en verbood alle feesten in de stad. Toen hij naar Brugge kwam om een opstand te onderdrukken, werd hij gevangen genomen door de inwoners. Ze dwongen hem toe te kijken hoe zijn vriend en raadgever, Pieter Lanchals, werd vermoord. Toen Maximiliaan uiteindelijk weer vrijkwam, verplichtte hij het Brugse volk om altijd minstens 52 zwanen te onderhouden. De dieren met hun “lange hals” waren een verwijzing naar Pieter “Lanchals”. Als het aantal zwanen onder 52 zou duiken, zou Brugge volgens de legende ten onder gaan. Sindsdien houdt de stad het aantal zwanen altijd boven 52. In 2022 zorgde de vogelgriep er eventjes voor dat het aantal zakte tot 62, maar gelukkig bleef het aantal wel steeds boven het befaamde getal 52.