Hoe kunnen rechters precies aandacht hebben voor de genderdimensie? Dat is één van de vragen die internationaal rechter Françoise Tulkens voor ons beantwoordt in het gratis online magazine 'Recht en gender' dat gepubliceerd is naar aanleiding van Internationale Vrouwendag. Download hier het gratis magazine.

Het antwoord op deze vraag leest u alvast hier:

“Het werk van academici kan daar eigenlijk een grote hulp bij zijn. Ik herinner me een artikel van Marie-Bénédicte Dembour waarin ze wees op de vergeten genderdimensie in een arrest waarbij ik betrokken was, Chapman t. Verenigd Koninkrijk. Dat ging over een vrouw van Roma-origine die met haar kinderen in een woonwagen wou wonen in een ‘groene zone’. Voor mij was het een eyeopener om die kritiek te lezen, en ik zag meteen dat ze gelijk had, en dat het in die zaak een wezenlijk verschil maakt dat dit een vrouw en een moeder is.

Geleidelijk aan is aandacht voor genderverhoudingen deel gaan uitmaken van de rechtspraak van het Europees Hof. Dat is volgens mij ‘l’air du temps’. Pas wanneer een onderwerp op nationaal vlak meer aandacht krijgt, zien we het ook op de agenda van het Hof komen.

En nu wordt aandacht voor gender ook opgenomen in de opleiding van de rechters en het griffiepersoneel. Samen met Alexandra Timmer heb ik een hele dag training hierover verzorgd. Het was de eerste keer dat dit gebeurde. We hebben commentaar gegeven op arresten, en uitgelegd welke als ‘good practice’ konden worden beschouwd vanuit een genderperspectief, en ook welke voor verbetering vatbaar waren of konden worden beschouwd als gemiste kansen.

Ik heb in het Hof geprobeerd om te werken vanuit een sensibiliteit voor genderdiscriminatie en ook andere vormen van discriminatie. Maar ik zou mezelf in die context nooit een feministe genoemd hebben, of voor een feministische invalshoek gepleit hebben. Dat zou ik zelfs niet gedurfd hebben! In het Kosovo-panel werk ik samen met Christine Chinkin, een van de voortrekkers van een feministische aanpak van het internationale recht. Van de gesprekken met haar heb ik heel veel geleerd. Samen zijn we er in geslaagd om in een bepaald dossiers daadwerkelijk een feministische insteek te verwerken. We hebben artikel 5 van het EVRM i.v.m. voorlopige hechtenis op een gendersensitieve manier geïnterpreteerd. We hebben gesteld dat een voorlopige hechtenis van excessieve duur ernstige redenen gaf om te vermoeden dat er sprake was van seksueel geweld. Dat was nog nooit eerder gebeurd. In sommige contexten zou je dan tegenstand van collega’s verwachten, maar in dat panel waren we met een kleine groep van zes (drie rechters en drie juristen), en de mannelijke collega’s zijn ons hierin gevolgd. De redenering was: als jullie, vrouwen, dit belangrijk vinden, dan aanvaarden wij dat. Als vrouwelijke rechters kregen we dus een soort legitimiteit toegewezen op dit vlak.”

Benieuwd naar meer?

In het gratis online magazine over recht en gender leest u interviews met volgende experten:

• Liesbet Stevens (expert vrouwen- en genderrechten)
• Liliane Versluys (feministisch advocate)
• Françoise Tulkens (internationaal rechter)
• Joz Motmans (klinisch psycholoog en sociaal wetenschapper)

DOWNLOAD HET MAGAZINE

Deze interviews zijn verschenen in het boek 'Recht en gender in België: 10 jaar later' van editors Eva Brems, Pieter Cannoot en Liesbet Stevens.

BESTEL HET BOEK