Lokale Besturen Geannoteerd: Addendum Decreet Lokaal Bestuur 2021
Met deze publicatie heeft u de eerste uitgave met de nieuw gecoördineerde versie van het Decreet Lokaal Bestuur n.a.v. het Decreet Versterking Lokale Democratie in handen (decreet van 16 juli 2021 tot wijziging van diverse decreten, wat betreft versterking van de lokale democratie). Deze werd bovendien aangevuld met commentaren en relevante, toelichtende passages uit de parlementaire voorbereiding. Het addendum bij het geannoteerd wetboek Lokale Besturen beoogt een praktisch werkinstrument te zijn voor de juridische praktijk.
> Ook verkrijgbaar als pakket met het bijhorende Geannoteerd Wetboek Lokale Besturen 2019
De organisatie en de werking van het lokaal bestuur zijn de afgelopen jaren reeds ingrijpend gewijzigd. Sinds de inwerkingtreding ervan op 1 januari 2019, is het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 de basis(tekst) wat lokale besturen betreft: het bevat de regelgeving voor de organisatie en de werking van de gemeenten, de districten, de OCMW’s, de samenwerkingsverbanden en de verzelfstandigde instanties die de lokale besturen kunnen oprichten of waarvan die besturen deel kunnen uitmaken. Voorheen lagen al die regels verspreid over tientallen decreten. Het decreet van 22 december 2017 was echter meer dan een concordantiedecreet. Het omvatte ook een aantal belangrijke hervormingen met o.m. een verregaande politieke en bestuurlijke integratie van het OCMW en de gemeente, belangrijke ingrepen wat de beleids- en beheercyclus betreft en een verdere inperking van het bestuurlijk toezicht.
Het decreet van 16 juli 2021 tot wijziging van diverse decreten, wat betreft versterking van de lokale democratie (BS 4 augustus 2021) luidt een nieuwe fase in in de versterking en modernisering van de lokale besturen met het oog op een efficiënte, slagkrachtige, transparante, burgergerichte en toegankelijke lokale overheid.
De doelstelling van het decreet is de regels van de lokale democratie te moderniseren, zodat kiezers bij de gemeenteraadsverkiezingen vrij zijn om een stem te gaan uitbrengen, zodat de stemimpact van kiezers transparanter is en de vorming van het bestuur versterkt, zodat de gemeenteraad sneller aantreedt na de verkiezingen en wordt versterkt als hart van de lokale democratie en zodat de organen van lokale besturen digitaal of hybride kunnen vergaderen. Daarnaast beoogt het decreet o.a. ook de vrijwillige samenvoeging van gemeenten te faciliteren door de regelgeving fusievriendelijker te maken en duidelijk de gevolgen in te schrijven voor de intergemeentelijke samenwerking waarbij de fusiegemeenten betrokken zijn.
Naast de aanpassing van een aantal andere decreten, houden bovenvermelde hervormingen en moderniseringen in hoofdzaak een aanpassing in van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur. In het voorliggend addendum vindt de gebruiker dan ook de volledig geactualiseerde tekst van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, inclusief annotaties.
Het gros van de wijzigingen voorzien bij het Decreet Versterking Lokale Democratie treedt in werking op 14 augustus 2021. Dit is o.m. het geval voor de mogelijkheid om digitaal of hybride te vergaderen en de regeling waarbij de structurele onbestuurbaarheid wordt vervangen door de mogelijkheid om een constructieve motie van wantrouwen in te dienen om het voltallig college of een schepen of meerdere schepenen of de voorzitter van bijzonder comité van de sociale dienst te vervangen. Naast die wijzigingen en aanvullingen die in werking treden op 14 augustus 2021, zijn er ook een aantal bepalingen die pas in werking treden in het najaar van 2024. Die bepalingen werden opgenomen als toekomstig recht. De aandacht ligt in dit addendum echter in hoofdzaak op de wijzigingen die onmiddellijk in werking treden. Ze werden voorzien van commentaar en de toelichtende passages uit de parlementaire voorbereiding. Dit zijn stuk voor stuk toevoegingen die de toepassing van de nieuwe regels verduidelijken en illustreren.
Met deze publicatie heeft u de eerste uitgave met de nieuw gecoördineerde versie van het Decreet Lokaal Bestuur n.a.v. het Decreet Versterking Lokale Democratie in handen (decreet van 16 juli 2021 tot wijziging van diverse decreten, wat betreft versterking van de lokale democratie). Deze werd bovendien aangevuld met commentaren en relevante, toelichtende passages uit de parlementaire voorbereiding. Het addendum bij het geannoteerd wetboek Lokale Besturen beoogt een praktisch werkinstrument te zijn voor de juridische praktijk.
> Ook verkrijgbaar als pakket met het bijhorende Geannoteerd Wetboek Lokale Besturen 2019
De organisatie en de werking van het lokaal bestuur zijn de afgelopen jaren reeds ingrijpend gewijzigd. Sinds de inwerkingtreding ervan op 1 januari 2019, is het Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 de basis(tekst) wat lokale besturen betreft: het bevat de regelgeving voor de organisatie en de werking van de gemeenten, de districten, de OCMW’s, de samenwerkingsverbanden en de verzelfstandigde instanties die de lokale besturen kunnen oprichten of waarvan die besturen deel kunnen uitmaken. Voorheen lagen al die regels verspreid over tientallen decreten. Het decreet van 22 december 2017 was echter meer dan een concordantiedecreet. Het omvatte ook een aantal belangrijke hervormingen met o.m. een verregaande politieke en bestuurlijke integratie van het OCMW en de gemeente, belangrijke ingrepen wat de beleids- en beheercyclus betreft en een verdere inperking van het bestuurlijk toezicht.
Het decreet van 16 juli 2021 tot wijziging van diverse decreten, wat betreft versterking van de lokale democratie (BS 4 augustus 2021) luidt een nieuwe fase in in de versterking en modernisering van de lokale besturen met het oog op een efficiënte, slagkrachtige, transparante, burgergerichte en toegankelijke lokale overheid.
De doelstelling van het decreet is de regels van de lokale democratie te moderniseren, zodat kiezers bij de gemeenteraadsverkiezingen vrij zijn om een stem te gaan uitbrengen, zodat de stemimpact van kiezers transparanter is en de vorming van het bestuur versterkt, zodat de gemeenteraad sneller aantreedt na de verkiezingen en wordt versterkt als hart van de lokale democratie en zodat de organen van lokale besturen digitaal of hybride kunnen vergaderen. Daarnaast beoogt het decreet o.a. ook de vrijwillige samenvoeging van gemeenten te faciliteren door de regelgeving fusievriendelijker te maken en duidelijk de gevolgen in te schrijven voor de intergemeentelijke samenwerking waarbij de fusiegemeenten betrokken zijn.
Naast de aanpassing van een aantal andere decreten, houden bovenvermelde hervormingen en moderniseringen in hoofdzaak een aanpassing in van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur. In het voorliggend addendum vindt de gebruiker dan ook de volledig geactualiseerde tekst van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, inclusief annotaties.
Het gros van de wijzigingen voorzien bij het Decreet Versterking Lokale Democratie treedt in werking op 14 augustus 2021. Dit is o.m. het geval voor de mogelijkheid om digitaal of hybride te vergaderen en de regeling waarbij de structurele onbestuurbaarheid wordt vervangen door de mogelijkheid om een constructieve motie van wantrouwen in te dienen om het voltallig college of een schepen of meerdere schepenen of de voorzitter van bijzonder comité van de sociale dienst te vervangen. Naast die wijzigingen en aanvullingen die in werking treden op 14 augustus 2021, zijn er ook een aantal bepalingen die pas in werking treden in het najaar van 2024. Die bepalingen werden opgenomen als toekomstig recht. De aandacht ligt in dit addendum echter in hoofdzaak op de wijzigingen die onmiddellijk in werking treden. Ze werden voorzien van commentaar en de toelichtende passages uit de parlementaire voorbereiding. Dit zijn stuk voor stuk toevoegingen die de toepassing van de nieuwe regels verduidelijken en illustreren.
Inhoudstafel
Woord vooraf
Methodiek
Inhoudstafel
DECREET VAN 22 DECEMBER 2017 OVER HET LOKAAL BESTUUR
DEEL 1. – ALGEMENE BEPALINGEN
DEEL 2. – HET BESTUUR VAN DE GEMEENTE EN HET OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN
Titel 1. DE POLITIEKE ORGANISATIE VAN DE GEMEENTE EN HET OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN
Titel 2. DE AMBTELIJKE ORGANISATIE VAN DE GEMEENTE EN VAN HET OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN
Titel 3. DE EXTERN VERZELFSTANDIGDE AGENTSCHAPPEN
Titel 4. DE BELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS VAN DE GEMEENTE EN HET OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN
Titel 5. DE WERKING VAN HET LOKAAL BESTUUR
Titel 6. PARTICIPATIE VAN DE BURGER
Titel 7. HET BESTUURLIJK TOEZICHT
Titel 8. VRIJWILLIGE SAMENVOEGING VAN GEMEENTEN
Titel 9. SAMENVOEGING VAN GEMEENTEN OP INITIATIEF VAN DE VLAAMSE REGERING
DEEL 3. – DEELNAME IN RECHTSPERSONEN EN SAMENWERKING
Titel 1. DEELNAME VAN DE GEMEENTE IN RECHTSPERSONEN
Titel 2. OVEREENKOMSTEN TUSSEN GEMEENTEN
Titel 3. DE INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING
Titel 4. DE VERENIGINGEN OF VENNOOTSCHAPPEN VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN
DEEL 4. – SPECIFIEKE BEPALINGEN TEN BEHOEVE VAN DE GE MEENTE VOEREN EN DE GEMEENTEN, VERMELD IN ARTIKEL 7 VAN DE WETTEN OP HET GEBRUIK VAN DE TALEN IN BESTUURSZAKEN, GECOÖRDINEERD OP 18 JULI 1966
Titel 1. DE POLITIEKE ORGANISATIE VAN DE GEMEENTE EN HET OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN
Titel 2. DE AMBTELIJKE ORGANISATIE VAN DE GEMEENTE EN VAN HET OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN
Titel 3. DE EXTERN VERZELFSTANDIGDE AGENTSCHAPPEN
Titel 4. DE BELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS VAN DE GEMEENTE
Titel 5. DE WERKING VAN HET LOKAAL BESTUUR
Titel 6. DE PARTICIPATIE VAN DE BURGER
Titel 7. HET BESTUURLIJK TOEZICHT
Titel 8. VRIJWILLIGE SAMENVOEGING VAN GEMEENTEN
Titel 9. SAMENVOEGING VAN GEMEENTEN OP INITIATIEF VAN DE VLAAMSE REGERING
Titel 10. DEELNAME VAN DE GEMEENTE IN RECHTSPERSONEN EN SAMENWERKING
DEEL 5. – WIJZIGINGSBEPALINGEN
DEEL 6. – SLOTBEPALINGEN
Titel 1. OPHEFFINGSBEPALINGEN
Titel 2. OVERGANGSBEPALINGEN
Titel 3. INWERKINGTREDING
REDACTIONELE BIJLAGE – CONCORDANTIETABEL
Geannoteerde wetboeken
MEER INFO
Heeft u vragen over deze reeks? Mail naar abonnementen@diekeure.be.
David Beirens is raadgever bij eerste en vierde gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen.
Bart Weekers is sedert 20 september 2010 en nog tot 2022 Vlaams ombudsman. Hij heeft rechten gestudeerd (Namen en Leuven) en communicatie (Luik). Vooraleer Bart ombudsman werd, werkte hij 10 jaar als auditeur in de Raad van State.
Bij het aanvaarden van de verlenging van zijn mandaat in 2016, verklaarde hij mee te willen zorgen voor een omgang tussen burger en bestuur waarbij er ruimte is voor verzoening van redelijke standpunten. De ombudsman kondigde aan zich scherper te profileren als bemiddelaar van de Vlaamse overheid met verdiepte werkmethoden en ruimere reikwijdte.
Ivo Carlens studeerde af als licentiaat in de diplomatieke wetenschappen en in de ontwikkelingssamenwerking en als G.A.S. Maghrebkunde aan de Universiteit Gent; later behaalde hij nog het kandidaatsdiploma in de rechten en een G.A.S. overheidsmanagement aan de VUB.
Waar hij aanvankelijk (1994) in de vakgroep publiekrecht actief was op het vlak van islamitisch recht en aspecten van bestuursproblemen en etniciteit in Afrika, is hij sinds 2000 vooral betrokken als expert bij projecten van de Vlaamse Gemeenschap. Als deeltijds OCMW-secretaris publiceert hij vooral over lokale besturen in het algemeen en over OCMW-aangelegenheden in het bijzonder.
Ann Coolsaet is advocaat bij advocatenkantoor Coolsaet.
Luc Vermeiren is adjunct-financieel directeur stad en OCMW Sint-Niklaas en jurist. Hij is sedert 1984 ontvanger en financieel beheerder en was penningmeester van diverse extern verzelfstandigde agentschappen. Luc stond mee aan de wieg van heel wat aanpassingen van de OCMW-wet, onder meer van de verruiming van de mogelijkheden voor OCMW's om deel te nemen aan verenigingen en is auteur van verschillende publicaties ten behoeve van de lokale besturen.
Brecht Warnez is doctor-assistent aan de universiteit Gent, waar hij onder meer de vakken ‘Bestuursrecht’ en ‘Inleiding tot het publiekrecht’ doceert. Hij is tevens werkzaam als schepen in de gemeente Wingene
Jean Dujardin is erestadssecretaris van Gent en eredocent aan de VUB.
Wim Somers is auteur van het praktisch handboek voor gemeenterecht, uitgegeven bij die Keure.
