Koers naar talent in overvloed (e-book)

Inhoudstafel

• Inleiding – Inclusief HRM?
  Irmgard Borghouts-van de Pas & Charissa Freese, Universiteit Tilburg
• Hoofdstuk 1 - Wat verstaan we onder een inclusieve arbeidsmarkt?
  Sarah Vansteenkiste, KU Leuven
• Hoofdstuk 2 - Inclusief werkgeven: een kwestie van willen, kunnen en doen!
  Bart Moens, Odisee
• Hoofdstuk 3.1 - Hoe past inclusief werkgeven in de organisatiestrategie? 
  Irmgard Borghouts-van de Pas & Charissa Freese, Universiteit Tilburg
• Hoofdstuk 3.2 - Inclusieve HR business case 
  Bart Moens, Odisee
• Hoofdstuk 4.1 - Inclusief leiderschap
  Hannes Leroy, Rotterdam Management School & Veerle van den Bosch, Addspice
• Hoofdstuk 4.2 - Draagvlak creëren
  Bart Henssen, Odisee
• Hoofdstuk 4.3 - Sleutelen aan het werk: slim (her)inrichten van jobs
  Luc Dorenbosch, Universiteit Tilburg & Bart Moens, Odisee
• Hoofdstuk 5.1 - Werving en employer branding
  Fréderic Lehembre
• Hoofdstuk 5.2 - Selectie zonder blinde vlekken
  Fréderic Lehembre
• Hoofdstuk 5.3 - Praktische aanpassingen aan de werkpost
  Nikolaj Basselé, VDAB
• Hoofdstuk 5.4 - Onthaal en inwerking
  Eva Vantomme, Mentor
• Hoofdstuk 6.1 - Werkbaar werk
  Stefanie Notebaert & Katrijn Vanderweyden, Stichting Innovatie en Arbeid
• Hoofdstuk 6.2 - Begeleiding: interne/externe jobcoaching
  Leen Ryckewaert & Annick Mortelmans, Emino
• Hoofdstuk 6.3 - Duurzame inzetbaarheid
  Tim Gielens, Odisee
• Hoofdstuk 7 - Help, divers talent overboord!
  Hanne Kenis, Back-IN
• Hoofdstuk 8.1 - Investeren in inclusief werkgeven: een nice- of must-do?
  Geert Janssens, Etion
• Hoofdstuk 8.2 - Universal design for workplaces: eutopie of utopie?
  Fien Van den Abeele

> Bekijk de volledige inhoudstafel.

Pascal Roskam is bachelor in het sociaal werk en master in de sociologie. Sinds 1998 is hij verbonden aan HOGENT als lector HRM in de bacheloropleiding sociaal werk. Hij doceert er onder meer de vakken duurzaam HR en actuele methodieken organisatieperspectief en geeft mee vorm aan het nieuwe postgraduaat HRM voor pas-afgestudeerden dat in 2020 van start ging. Als onderzoeker en dienstverlener verzorgt hij workshops rond het versterken van de samenwerking tussen verschillende leeftijdsgroepen op de werkvloer (www.generatiebril.be), gebaseerd op het ESF-project Werken aan Intergenerationele Samenwerking en Expertise (WISE, 2012-2015). Recent was hij betrokken bij het ESF-project Duurzame instroom in de horeca (2019-2020) met het oog op het activeren van groepen uit de niet-actieve arbeidsreserve. Hij is auteur van het handboek Personeel in goede handen. Basishandboek Human Resource Management (Academia Press/Lannoo).

Bart Moens heeft meer dan tien jaar ervaring inzake duurzaam en inclusief ondernemen. Door zijn ervaring als HR-verantwoordelijke in een sociale werkplaats en later als arbeidsmarktexpert bij werkgeversorganisatie Voka heeft hij een uitstekend inzicht in de vraag- en aanbodkant van de arbeidsmarkt. In 2016 richt hij met Mooi Werk Makers zijn eigen HR-bedrijf op en begeleidt hij werkgevers op weg naar een duurzamere, inclusievere organisatie. Het anders inrichten van werk ofwel job redesign ziet hij daarbij als een belangrijke sleutel. Die sleutel geeft hij niet alleen mee aan de huidige, maar ook aan de toekomstige HR-professionals. Bart is als docent-onderzoeker verbonden aan Odisee Hogeschool in Brussel en de UCLL in Leuven. Hij is promotor van meerdere onderzoeksprojecten, waarin gewerkt wordt rond de inclusieve arbeidsmarkt. Bart kijkt daarbij naar zowel de aanbod- als de vraagzijde van de arbeidsmarkt en onderzoekt wat er nodig is om deze twee met elkaar te verbinden.

Prof. dr. Irmgard Borghouts-van de Pas is hoogleraar HRM en Sociale Zekerheid aan Tilburg University. Haar multidisciplinaire expertise ligt op het terrein van werkzekerheid, arbeidsmarktbeleid, sociale zekerheid en inclusief HRM. In haar onderzoek zijn sociaal beleid en sociale zekerheid het vertrekpunt, wat ze verbindt met strategische HRM-vraagstukken binnen organisaties. Centraal staat hoe mensen aan het werk kunnen komen en blijven. Ze promoveerde in 2012 op een internationaal vergelijkend onderzoek naar werkzekerheidsystemen. In 2016 werd haar onderzoek bekroond met een internationale wetenschapsprijs. Deze prijs werkt uitgereikt in Berlijn. Ze is bij veel kwantitatieve en kwalitatieve onderzoek betrokken, o.a. in opdracht van de Europese Commissie en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ze heeft ruim honderd publicaties op haar naam staan en is een veelgevraagd spreker in binnen- en buitenland.

Veerle Van den Bosch is zaakvoerder van AddSpice en heeft een achtergrond van negentien jaar in HR en bedrijfsvoering in de socialprofitsector, waar ze bedrijfsleider was van een kmo van negentig medewerkers. Als master in de psychologie en bachelor in de orthopedagogie is ze gepassioneerd door groei en duurzame bedrijfsoplossingen, en dit steeds met oog voor maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering. Met het hoofd in de wolken en de voeten op de grond is de werkwijze, sterk actiegericht, maar met grote ambities. AddSpice laat bedrijven, teams en individuen groeien naar de ‘voorlopig’ beste versie van zichzelf. En dit met slimme en hands-onbedrijfscoaching en advisering. Haar ervaring ligt in zeer uiteenlopende sectoren, met zowel Vlaamse kmo’s, maatwerkbedrijven, openbare besturen als non-profitorganisaties als klant.

Dr. Bart Henssen is doctor in de toegepaste economische wetenschappen, hoofd van het Center for Sustainable Entrepreneurship aan Odisee Hogeschool, en verricht sinds 2008 onderzoek naar onderwerpen zoals het creëren van draagvlak voor verandering, duurzame transformatie, psychologisch eigenaarschap, duurzaam HRM en duurzame innovatie. Hij is docent HRM en family business, gastprofessor duurzaam ondernemerschap aan Vilnius University Business School in Litouwen, en verbonden als onderzoeker met het Centre for Family Entrepreneurship and Ownership (CeFEO) aan Jönköping International Business School in Zweden. Bart begeleidt ook regelmatig familiebedrijven en kmo’s in hun transitie naar een duurzaam businessmodel en in het managen van hun stakeholders. Voor zijn academische loopbaan was hij meer dan tien jaar actief als jobcoach voor mensen met een verstandelijke en lichamelijke beperking.

Dr. Luc Dorenbosch studeerde human resource studies en promoveerde aan de Universiteit van Tilburg. Na een functie als arbeidsmarktonderzoeker bij TNO startte hij als zelfstandige het bedrijf de baaningenieurs. Naast zijn baaningenieurschap werkt Luc twee dagen per week als programmamanager bij de NSvP. Zijn onderzoeks- en interventiegebied is de manier waarop job crafting en job engineering-functies kunnen verduurzamen, zodat werknemers gemotiveerder, gezonder en met meer voldoening hun werk kunnen blijven doen. Als baaningenieur brengt hij deze kennis naar de praktijk in de vorm van trainingen, lezingen, digitale tooling en boeken.

Fréderic Lehembre studeerde geschiedenis en internationale politiek aan de Universiteit Gent. Daarnaast volgde hij een postgraduaat HRM en nam hij deel aan diverse specialisatiecursussen en -seminars. Fréderic specialiseerde zich in de domeinen van werving en selectie, zowel specifiek toegepast op leiderschapsvaardigheden als op het aantrekken van divers talent. Hij startte zijn loopbaan als consultant in de selectie van directieleden en dit binnen diverse bedrijfssectoren, zowel privaat als publiek. Na een achttal jaar vervoegde hij Divergent (Universiteit Gent) om er de consultingafdeling uit te bouwen. De consultants van Divergent vertalen academisch onderbouwde methodieken naar de werkvloer, en bieden advies, training en coaching in een duurzaam en inclusief personeelsbeleid. Ze begeleiden bedrijven in organisatie-, team- en leiderschapsontwikkeling. Daarnaast bouwde hij een specialisatie uit in evidence based-HR-selectie-instrumenten. Intussen keerde hij terug naar zijn oude liefde, en werkt nog steeds aan innovatie van selectie-instrumenten en diversiteit.

Nikolaj Basselé is ergotherapeut van opleiding. Hij heeft ook een postgraduaat als supported employment coach en werkt voor VDAB als expert re-integratie. Nikolaj heeft veel ervaring in het begeleiden van en werken met mensen met een arbeidsbeperking of chronische ziekte. Binnen VDAB houdt hij ook contact met langdurig afwezige collega’s en ondersteunt hen bij hun terugkeer naar de werkvloer.  Na een drukke werkdag die vaak bestaat uit overleg, netwerken, een info of opleiding geven, is lopen of wandelen met de hond voor hem de ideale manier om het hoofd leeg te maken.

Eva Vantomme is coach bij Mentor vzw, een organisatie in West- en Oost-Vlaanderen die de competenties van werkzoekenden en werknemers versterkt én werkgevers ondersteunt in het uitbouwen van een duurzaam loopbaanbeleid (www.mentorvzw.be). Ze heeft meer dan twintig jaar ervaring in het opleiden en begeleiden van werknemers en werkzoekenden. Binnen diverse projecten voor o.a. (analfabete) anderstaligen en inactieven ondersteunt ze via oriëntering, opleiding, begeleiding, werkplekleren en coaching mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt naar een duurzame loopbaan. Daarnaast geeft ze vormingen op maat rond de thema’s communicatie, talentontwikkeling, tools voor gespreksvoering, teamwork, (digitaal) solliciteren, motiveren van medewerkers, erkend stagementorschap en arbeidswetgeving. Eva is zelf ook mentor/meter van stagiairs en nieuwe medewerkers binnen Mentor vzw.

Dr. Katrijn Vanderweyden is doctor in de sociologie en hoofd van de Stichting Innovatie & Arbeid van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. Ze begeleidt er onderzoeks- en vormingswerk rond werkbaar werk, arbeidsorganisatie en arbeidsmarkt, ondernemerschap en economisch beleid. Voorheen was ze actief als adviseur arbeidsmarktbeleid en diversiteitsbeleid bij de SERV, adviseur HR rond kansengroepenbeleid bij de Vlaamse overheid en als onderzoeker en docent aan de Universiteit Antwerpen.

Stefanie Notebaert is onderzoeker bij de Stichting Innovatie & Arbeid van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. Ze onderzoekt nieuwe uitdagingen op het vlak van arbeidsorganisatie, personeelsbeleid en competentieontwikkeling. Ze behaalde een master in de sociologie (2012) en in de bedrijfseconomie (2014) en een master na master in sociaal recht (2016).

Annick Mortelmans is afgestudeerd  als bachelor in de ergotherapie. In 1998 is ze als jobcoach gestart in emino in een project waarbij ze de basismethodiek supported employment mee implementeerde in het buitengewoon secundair onderwijs. Daarna verdiepte ze zich in het coachen van personen met een niet-aangeboren hersenletsel naar een duurzame tewerkstelling, dit zowel in kader van re-integratie als heroriëntering naar een nieuwe job. Sinds 2009 ligt haar focus bij het coachen van werknemers in bedrijven/organisaties en ontstond er een nauwe samenwerking met de Vlaamse overheid. In opdracht van de dienst Diversiteitsbeleid biedt ze ondersteuning aan werknemers met een chronische ziekte of beperking om redelijke aanpassingen te voorzien zodat zij hun job in voldoende comfort kunnen uitvoeren.

Leen Ryckewaert studeerde af als master in de pedagogische wetenschappen. Ze is gestart als jobcoach in emino waar ze werkzoekenden en werkenden met een hogere begeleidingsnood ondersteunde naar een duurzame tewerkstelling. Haar expertise ligt vooral op jobcoaching van werknemers, werkhervatting in bedrijven op beleidsmatig vlak en een inclusieve benadering bij werkgevers. Na enkele jaren is ze doorgegroeid tot teamcoach waarbij ze een enthousiast team van zestien jobcoaches in Oostende begeleidt in het uitvoeren van hun takenpakket. Daarnaast is ze ook teamcoach van bedrijfscoaches die hen voornamelijk focust op de werkgeversdienstverlening in emino.

Tim Gielens is senior onderzoeker HRM binnen het onderzoekscentrum Center for Sustainable Entrepreneurship (CenSE) van de Odisee Hogeschool. Hij is tevens verbonden aan de Universiteit Hasselt, waar hij binnen de onderzoeksgroep SEIN (diversiteit, (on)gelijkheid en identiteit) doctoreert op het topic duurzaam HRM. Tim is licentiaat in arbeids-, gemeenschaps- en organisatiepsychologie (KU Leuven) en behaalde een masterdiploma in HRM (Antwerp Management School/Universiteit Antwerpen). De domeinen waarin hij expertise opbouwde, zijn duurzaam HRM en duurzame loopbanen, talentmobiliteit, inclusief werken, werknemersengagement, het nieuwe werken, sociaal overleg en de toekomst van jobs. De focus van zijn onderzoek ligt steeds op het kruispunt tussen mens, organisatie en maatschappij.

Hanne Kenis is oprichter van Back-iN, gespecialiseerd in het versterken van bedrijven in de aanpak van ziekteverzuim, re-integratie en duurzame inzetbaarheid. In de afgelopen jaren ervaarde Hanne dat er voor tal van bedrijven nog veel winst te behalen is in de wijze waarop met zieke werknemers wordt omgegaan. Eenvoudiger, proactiever en met resultaat. Op die manier helpt Hanne bedrijven bij de implementatie van een concreet aanwezigheidsbeleid met duidelijke acties, verantwoordelijkheden en rollen. Haar passie ligt in het ondersteunen van werknemers en bedrijven bij de terugkeer naar werk na ziekte of ongeval. Hoe? Door een actieve samenwerking met alle betrokken actoren als middel, en het herstellen van de balans tussen belasting en belastbaarheid als doel. Hanne is certified return to work-coördinator (RTW-c), certified disability management-professional (vanuit het RIZIV) en erkend preventieadviseur ergonomie niveau 1 (Antwerp Management School).

Fien Van den Abeele groeide op in een sociaal bewuste omgeving, waar een handicap als normaal werd beschouwd. Het zorgde ervoor dat zij tijdens haar architectuuropleiding meer op zoek was naar de functionele kwaliteit van ruimte dan de architecturale waarde. Door internationale uitwisselingen met Hannibal vzw leerde zij buitenlandse perspectieven op handicap kennen. Na haar opleiding werkte Fien als zelfstandig architect (o.a. bij a33) aan opdrachten met focus op renovatie en (sociale) woningbouw. De zoektocht naar meer mensgericht werken bracht haar bij Inter. Sinds 2007 werkt zij mee aan het vergroten van toegankelijkheid, voor iedereen en in het bijzonder voor personen met een handicap en ouderen. Door Vlaamse en Europese opdrachten en praktijkgericht onderzoek groeide haar passie voor universal design. Ook haar privéomgeving kent Fien als een voorvechter voor inclusie en normalisatie. Overtuigd dat anders denken en doen kan, en dat een design mindset een sleutel is om dit te realiseren.

Geert Janssens is hoofdeconoom en expert participatief ondernemen bij ETION, het forum voor geëngageerd ondernemen. Hij publiceert rond macro-economische onderwerpen alsook bedrijfseconomische vraagstukken. Hij is een kritisch denker over maatschappelijke thema’s, waaronder digitalisering en duurzaamheid. Als expert en pleitbezorger van participatief ondernemen, helpt hij ondernemingen op weg naar hedendaagse businessmodellen gebaseerd op gedeeld leiderschap. Hij is een veelgevraagd spreker en is maatschappelijk geëngageerd, onder meer als bestuurder in verscheidene non-profitorganisaties. Eerder verschenen van hem De muizenval (Davidsfonds, 2014), De bewuste belegger (AUP, 2017), Waardevol werkloos (LannooCampus, 2019) en Iedereen eigenaar (LannooCampus, 2021).

Prof. dr. Sarah Vansteenkiste is de verantwoordelijke van het Steunpunt Werk aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen van de KU Leuven. Ze is ook deeltijds professor aan de onderzoeksgroep Work and Organisation Studies. Vanuit deze functies is ze nauw betrokken bij het Vlaamse arbeidsmarktbeleid en de beleidscyclus. Ze helpt die te ondersteunen en oriënteren via beleidsgerichte arbeidsmarktmonitoring, -analyse, -projecties en -onderzoek. Ze is lid van uiteenlopende adviesgroepen voor de Vlaamse minister van Werk en het Departement Werk en Sociale Economie, zoals Visie 2050, OESO Skills Strategie, expertengroep Relance van de Vlaamse arbeidsmarkt, Vlaamse Brede Heroverweging enzovoort. In haar werk heeft ze steeds aandacht voor kwetsbare profielen op de arbeidsmarkt en hanteert ze een inclusieve bril. Haar studies over het arbeidspotentieel bij niet-beroepsactieven liggen onder andere mee aan de grondslag van de recente uitbreiding van de regisseursrol van VDAB naar niet-beroepsactieven.